سامانه ملی اعتبار سنجی

رتبه بندی اعتباری

صاحبان کسب‌و‌کارهای کوچک باید توانایی انجام چند وظیفه و تخصص را به طور همزمان داشته باشند این وظایف شامل تنظیم استراتژی برای یک سال پیشرو شرکت و معامله با مشتری و مدیریت کارمندان و مسائل داخلی شرکت است. اما با این همه مشغله کاری اصلا غافلگیر‌کننده نیست که از امکان استعلام نمره اعتباری و گزارش اعتباری شرکت از طریق موسسات اعتبارسنجی آگاهی نداشته باشند.  

بر طبق گزارشات اخیر موسسه اعتبارسنجی اکسپرین در آمریکا، تقریبا 50 درصد از صاحبان کسب‌و‌کارهای کوچک اظهار کردند که درک کافی از نمره اعتباری و گزارش اعتباری شرکت ندارند. آن‌ها نمی‌دانند که با استعلام نمرات و گزارش اعتباری شرکت باری از دوششان برداشته خواهد شد و دیگر نیازی به صرف زمان و هزینه زیاد برای تعیین میزان اعتبار شرکت‌های طرف قرارداد و همکاران تجاریشان نیست. با این حال، به محض اینکه کسب‌و‌کار رشد می‌کند. دانستن نمره اعتباری شرکت و از آن مهم‌تر بهبود و حفظ آن برای تداوم موفقیت شرکت ضروری است.

اما نمره اعتباری خوب شرکت چیست؟ ( امتیاز اعتباری )

همانند نمره اعتباری اشخاص هر چقدر نمره اعتباری شرکت از لحاظ مقدار عددی بیشتر باشد. شرکت در موقعیت مالی بهتری قرار خواهد گرفت. از طرفی دیگر هر چقدر این مقدار کمتر باشد. شرکت به ندرت واجد شرایط دریافت وام و مزایای حاصل از اعتبار خواهد شد.

چه عواملی بر نمره اعتباری شرکت تاثیر می‌گذارند؟ ( رتبه بندی اعتباری شرکت )

نمره اعتباری شرکت درست همانند عکس‌های فوری، تصویری واضح و روشن و البته بسیار سریع از سلامت مالی شرکت ارائه می‌دهد. نمره اعتباری شرکت تحت تاثیر عوامل متعددی مانند سوابق پرداخت‌های گذشته قرار می‌گیرد. پرداخت منظم و به موقع صورت‌حساب‌ها در نمره اعتباری بالاتر انعکاس خواهد یافت که به اعتبار‌دهندگان نشان می‌دهد که بنگاه شما دارای جریان نقدی مثبت و سالم است. علاوه بر پیگیری پرداخت‌ها، مسائلی مانند پرونده‌های قوه‌قضایی می‌توانند اثر منفی بر نمره اعتباری شرکت شما داشته باشند.

آگاهی از نمره اعتباری شرکت مزایای بسیاری دارد. اما میان دانستن و درک نمره اعتباری تفاوت بسیاری وجود دارد. درک عواملی که بر نمره اعتباری شرکت تاثیر می‌گذارند برای بهبود و حفظ نمره اعتباری بسیار ارزشمند است.

چرا دانستن نمره اعتباری شرکت اهمیت دارد؟ ( استعلام بانکی – استعلام معوقات بانکی – استعلام چک برگشتی )

اگر یک مشتری یا شرکت دیگر قصد همکاری تجاری با شما داشته باشد. احتمالا نمره اعتباری شرکت شما بر تصمیمات ایشان تاثیر خواهد گذاشت. بنابراین با استعلام گزارش اعتباری شرکت از موسسات اعتبارسنجی شما همیشه نصویری کامل از آنچه اعتباردهنده مشاهده می‌کند در اختیار خواهید داشت. نمره اعتباری شرکت فقط به هنگام دریافت اعتبار از بانک اهمیت ندارد بلکه بر تصمیم و انتخاب شرکتی که قصد همکاری تجاری با شما دارد تاثیر خواهد گذاشت.

با استعلام گزارش اعتباری توسط موسسات اعتبارسنجی، تامین‌کنندگان، شرکای تجاری و یا حتی رقیبان می‌توانند سابقه اعتباری هر شرکتی را در هر زمان و در هر مکان و با کمترین هزینه مشاهده کنند. به عنوان یک صاحب کسب‌و‌کار، شما باید انتظار هر اتفاق غیر منتظره‌ای را داشته باشید. اما با کمک ابزارهای موسسات اعتبارسنجی، دیگر نیازی نیست که بر شانس خود تکیه کنید و تصمیمات خود را فقط بر مبنای شانس اتخاذ کنید.

چه عواملی بر نمره اعتباری شرکت تاثیر می‌گذارد؟ ( رتبه بندی اعتباری )

با استعلام گزارش اعتباری بنگاه، به دیدی کامل از اعتبار شرکت‌تان دست می‌یابید. گزارش اعتباری شما را در درک آن چه بر نمره اعتباری شرکت تاثیر می‌گذارد یاری خواهد کرد. عواملی مختلفی وجود دارد که می‌توانند تاثیر منفی بر گزارش اعتباری شرکت شما داشته باشند که حتی ممکن است باعث عدم صلاحیت شما در دریافت وام شوند. در زیر مثال‌هایی از عوامل تاثیرگذار آورده شده است:

• اقساط معوق وام‌ها و کارت‌های اعتباری موجود
• وجود چکهای برگشتی
• داشتن سطح بالایی از بدهی
• قراردادهای ضمانت

استعلام بانکی

پنج مشخصه اعتبار سیستمی است که توسط وام‌دهندگان برای سنجش اعتبار وام‌گیرندگان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم پنج مشخصه وام‌گیرنده و شرایط وام را  می‌سنجد و احتمال عدم بازپرداخت وام و ریسک ضرر و زیان مالی ناشی از آن را برای وام‌دهنده تخمین می‌زند. این پنج مشخصه عبارتند از: شخصیت ((character، ظرفیت (capacity)، سرمایه (capital)، وثیقه (collateral) و شرایط (conditions).

اولین  Cشخصیت است که توسط سابقه اعتباری متقاضی نمایش داده می‌شود.

دومین C ظرفیت است که توسط نسبت بدهی به درآمد متقاضی محاسبه می‌شود.

سومین C سرمایه است که مقدار پولی است که متقاضی دارا می‌باشد.

چهارمین C وثیقه است که یکی از دارایی‌های وام‌گیرنده است و می‌تواند به عنوان تضمینی برای بازپرداخت وام در نظر گرفته ‌شود.

پنجمین C شرایط است که هدف وام، مقدار وام و نرخ بهره وام را در نظر می‌گیرد.

5 مشخصه اعتبار) رتبه بندی اعتباری )

5 مشخصه اعتبار، روش ارزیابی وام‌گیرنده با استفاده از مقیاس‌های کیفی و کمی است. وام‌دهندگان ممکن است گزارش اعتباری، نمره اعتباری، صورت درآمد و اسناد دیگر مرتبط با موقعیت مالی وام‌گیرنده را بررسی کنند و اطلاعات وام را در نظر ‌گیرند.

5 مشخصه اعتبار: شخصیت ( رفتاراعتباری )

اگرچه این مشخصه شخصیت ((character نامیده می‌شود. اولین C به طور خاص بیانگر سابقه اعتباری است که شهرت وام‌گیرنده یا ردیابی سوابق بازپرداخت بدهی‌ها تعریف می‌شود. این اطلاعات درگزارش اعتباری وام‌گیرنده نمایش داده می‌شود. ( استعلام بانکی )

گزارش اعتباری حاوی اطلاعات جزئی در مورد مقدار وام‌های متقاضی و نحوه بازپرداخت اقساط وام در گذشته است. موسسات اعتبارسنجی( سامانه اعتبار سنجی ) اغلب اطلاعات را برای 7 تا 10 سال حفظ می‌کنند. اطلاعات این گزارش‌ها به وام‌دهندگان کمک می‌کند ریسک اعتباری وام‌گیرنده را ارزیابی کنند. موسسات اعتبار سنجی از اطلاعات موجود در گزارش اعتباری اشخاص برای ایجاد نمره اعتباری استفاده می‌کنند. نمره اعتباری ابزاری است که وام‌دهنده پیش از مشاهده گزارش اعتباری برای اعتبارسنجی استفاده می‌‌نماید. هر یک از وام‌دهندگان استانداردهای خود را دارند و حداقل نمره اعتباری مورد نیاز برای اتخاذ وام را تعیین می‌کنند. این مقدار برای هر وام‌دهنده‌ای متفاوت است. قانون کلی این است که هر چقدر نمره اعتباری وام‌گیرنده بالاتر باشد احتمال دریافت وام بیشتر است. وام‌دهندگان همچنین به طور منظم از نمره اعتباری به عنوان ابزاری برای تنظیم نرخ بهره و شرایط وام استفاده می‌کنند.

5 مشخصه اعتبار: ظرفیت ( توان مالی – رتبه بندی اعتباری – گزارش اعتباری )

ظرفیت، توانایی وام‌گیرنده برای بازپرداخت وام است که با مقایسه درآمد در برابر بدهی سنجیده می‌شود و نسبت بدهی به درآمد وام‌گیرنده را ارزیابی می‌کند. وام‌دهندگان نسبت بدهی به درآمد را با استفاده از فرمول جمع بدهی‌های کل ماهانه تقسیم بر درآمد ماهانه ناخالص محاسبه می‌نمایند. هر چقدر نسبت بدهی به درآمد متقاضی کمتر باشد، شانس واجد شرایط شدن او برای وام جدید بیشتر است. بسیاری ار وام‌دهندگان ترجیح می‌دهند که نسبت بدهی به درآمد 35% یا کم‌تر باشد. وام‌دهندگان قبل از تایید درخواست وام علاوه بر بررسی درآمد، به مدت زمانی که یک متقاضی در شغل فعلی خود مشغول به فعالیت است و ثبات شغلی او در آینده نگاه می‌کنند.

5 مشخصه اعتبار: سرمایه ( نمره اعتباری – امتیاز اعتباری )

وام‌دهندگان همچنین سرمایه‌ای که وام‌گیرنده برای هر سرمایه‌گذاری در نظر می‌گیرد را بررسی می‌کنند. هر چقدر سهم سرمایه‌گذاری وام‌گیرنده بیشتر باشد. احتمال عدم بازپرداخت وام کاهش می‌یابد. برای مثال وام‌گیرندگانی که در هنگام خرید خانه می‌توانند پیش پرداخت انجام دهند. معمولا آسان‌تر وام مسکن دریافت می‌نمایند.

5 مشخصه اعتبار: وثیقه ( رتبه بندی اعتباری )

وثیقه به وام‌گیرنده در تضمین وام کمک می‌کند و به وام‌دهنده این اطمینان را می‌دهد که اگر وام‌گیرنده وامش را پرداخت نکند وام‌دهنده می‌تواند با استفاده از وثیقه مقداری از پول خود را بازپس گیرد. بنابراین اینگونه وام‌ها از نظر وام‌هندگان در دسته وام‌های کم ریسک قرار می‌گیرند. وام‌هایی که با وثیقه ضمانت می‌شوند معمولا در مقایسه با دیگر انواع وام‌ها از نرخ بهره کم‌تر و شرایط بهتری برخوردارند.

5 مشخصه اعتبار: شرایط

شرایط وام مانند نرخ بهره و مقدار وام بر تمایل وام‌دهنده برای تأمین اعتبار وام‌گیرنده تأثیر می‌گذارد. شرایط وام بیانگر این است که وام‌گیرنده از دریافت وام چه قصدی دارد و می خواهد سرمایه دریافتی را در چه راهی به مصرف برساند. وام‌گیرنده‌ای را در نظر بگیرید که قصد دریافت وام خودرو یا وام بازسازی خانه دارد، وام دهنده با احتمال بیشتری اینگونه وام‌ها را تایید خواهد کرد. به عبارت دیگر هر چقدر هدف وام‌گیرنده از دریافت وام مشخص‌تر و خاص‌تر باشد احتمال تایید وام‌دهنده بیشتر است. به علاوه وام‌دهندگان ممکن است شرایطی را در نظر بگیرند که خارج از کنترل وام‌گیرنده است مانند وضعیت اقتصادی و روند صنعت.

جمع‌بندی رتبه بندی اعتباری ( استعلام بانکی – استعلام معوقات بانکی )

درک 5 مشخصه اعتبار برای توانایی دستیابی به اعتبار با کمترین هزینه ضروری است. کوتاهی در هریک از 5 مشخصه شدیدا بر اعتباری که دریافت می‌کنید تاثیر خواهد گذاشت. اگر متوجه شدید که از دسترسی به اعتبار محروم شده‌اید یا باید آن را با نرخ‌های گزاف دریافت کنید. می‌توانید از دانش 5 مشخصه اعتبار استفاده کنید. برای بهبود نمره اعتباری خود تلاش کنید و بدهی‌های خود را به موقع پرداخت نمایید.

استعلام بانکی با کد ملی

یکی از مسائلی که همواره در خرید مسکن گریبانگیر افراد می گردد، نحوه پرداخت هزینه آن می باشد. امروزه افراد برای خرید مسکن از پول نقد کمتر استفاده می کنند و از چک ها بیشتر برای خرید مسکن بهره می جویند. همان گونه که می دانید پرداخت هزینه با چک به خودی خود ممکن است با مشکلاتی همچون خالی بودن حساب طرف معامله گر، ایجاد هرگونه کلاهبرداری و... همراه باشد. به همین منظور سامانه اعتبارسنجی تأسیس گردیده است تا با ارائه راهکارهایی بتواند به میزان قابل توجهی از صدور چک های برگشتی افراد حقیقی و حقوقی جلوگیری به عمل آورد. بنابراین برای خرید مسکن و پرداخت پول آن بهتر است از چه راهکارهایی استفاده شود تا دو طرف معامله گر نسبت به خرید و فروش ملک مورد نظر رضایت کامل را داشته باشند و هیچ گونه نگرانی بابت دریافت پول نداشته باشند. در ادامه به ذکر این مسئله مهم خواهیم پرداخت.

مراحل لازم برای دریافت وام مسکن

برای خرید مسکن شاید ابتدایی ترین راه درخواست وام مسکن از بانک یا هر موسسه دولتی دیگری باشد. بعد از درخواست برای وام مسکن اصلی ترین و مهمترین چیزی که ملاک اعطای وام یا ندادن وام مسکن به شخص مربوطه می گردد، استعلام از وضعیت ضامن فرد می باشد که در صورتی که وی چک های برگشتی زیادی در کارنامه خود نداشته باشد؛ روند اعطای وام به وی با سرعت بیشتری پیگیری می گردد و در غیر این صورت از پرداخت وام به شخص مذکور جلوگیری به عمل می آید. مجری این فرآیند سامانه اعتبارسنجی می باشد. سامانه اعتبارسنجی کلیه استعلام های مربوط به انواع وام ها و اقساط آن را به نمایش می گذارد تا به این منظور افرادی که قصد دریافت وام مسکن دارند، در صورتی وام به آنان تعلق می گیرد که دارای رتبه مناسبی در سامانه اعتبارسنجی باشند.(رتبه اعتباری – گزارش اعتباری – استعلام )

بازپرداخت هزینه مسکن و تأثیر شگرف سامانه اعتبارسنجی

پرداخت هزینه های خرید یک مسکن غالبا با چک صورت می گیرد. بنابراین در راستای خرید و فروش ملک نیز باز هم می توان رگه هایی از نقش چشمگیر سامانه اعتبارسنجی را مشاهده کرد. چرا که طرفین معامله می توانند با استعلام از صدور چک های برگشتی، نسبت به رتبه اعتباری همدیگر در سامانه اعتبارسنجی مطلع گردند و همین مسئله در تصمیم گیری آنان مبنی بر خرید و فروش ملک تأثیر شگرفی می گذارد. بنابراین به طور کلی می توان اذعان داشت که سامانه های اعتبارسنجی و گزارش های مبتنی بر رتبه اعتباری افراد تأثیر بسزایی در معاملات مسکن دارد و طرفین قرارداد می توانند با اطمینان بیشتری در خصوص بازپرداخت و دریافت وجه به کار خود مشغول گردند. از طرفی دیگر سامانه اعتبارسنجی با توجه به این معیارهایی که در دستور کار خود قرار داده است تا حد بسیار زیادی از صدور چک های برگشتی جلوگیری به عمل آورده است تا افراد معامله گر که با خرید و فروش مسکن خرج زندگی خویش را تأمین می کنند، نسبت به پرداخت بدهی های خود حساسیت خاصی را به خرج داده تا با داشتن یک رتبه اعتباری مناسب و درخور بتوانند در هر معامله ای موفق و سربلند خاج گردند. به تعبیری دیگر افت شدید چک های برگشتی را مدیون پدید آمدن سامانه اعتبارسنجی هستیم که کمک زیادی به چرخه اقتصادی کشور نیز کرده است.

اعتبار سنجی مشتریان

یکی از معضلاتی که همواره در عرصه صنعت و بازار با آن در معاملات مختلف رو به رو بوده ایم، مسئله چک برگشتی است. بسیاری از افراد پس از رقم زدن معاملات مختلف با افراد در بازار اقدام به نوشتن چک به جای پول نقد می کنند و از آنجایی که توان شارژ کردن حساب خود را در طی بازه زمانی مشخص ندارند، چک آنان برگشت می خورد. برگشتن خوردن چک از طرف هر فردی در بازار منجر به خدشه دار کردن اعتباروشخصیت فرد مذکور می گردد که هر چقدر تعداد این چک های برگشتی زیاد شود، باعث می شود که اعتبار شخص مذکور به تا حد زیادی از بین برود. حال این سوال پیش می آید که چگونه می توان پیش از رقم زدن هر معامله ای به این نکته دست یافت که فرد معامله گر چک برگشتی زیادی دارد و یا اینکه نسبت به پرداخت بدهی های خود فردی ملتزم و متعهد می باشد؟ در ادامه به یکی از بهترین راهکار برای فهم این مطلب خواهیم پرداخت.

سامانه اعتبار سنجی بهترین راه شناخت افراد ( رتبه بندی اعتباری – اعتبار سنجی مرات )

برای شناخت افراد پیش از شروع هر معامله ای سامانه اعتبار سنجی می توانند بهترین کمک را به فرد کنند تا از هر گونه قضاوت های شخصی به دور بود و میزان چک های برگشتی افراد را به طور قطعی در سامانه اعتبار سنجی فهمید و نه اینکه به گفته ها و قیل و قال های دیگران تکیه نمود. بنابراین سامانه اعتبار سنجی که برای سنجش و ارزیابی افراد حقیقی و حقوقی معیارها و ملاک های گوناگونی را مورد ارزیابی قرار می دهند، به مسئله چک های برگشتی افراد نیز اهتمام ویژه ای داشته اند. به همین منظور تمامی چک های برگشتی افراد حقیقی و حقوقی در سامانه اعتبار سنجی آن ها به طور دقیق و کامل ثبت و ضبط می گردد تا به هنگام استعلام از سامانه اعتبار سنجی پی به میزان وفاداری افراد مختلف از بدهی های آنان برد. با استعلامی که صورت می گیرد، به راحتی  و با سندیت کامل می توان فهمید که فرد معامله گر دارای چند نسخه چک های برگشتی و با چه میزان چک های برگشت خورده بوده است و یا اینکه ممکن است فرد مذکور چک برگشتی تاکنون نداشته و وضعیت وی در سامانه اعتبار سنجی سفید و مطلوب باشد. بنابراین افراد پیش از اجرای هر معامله ای با نتایجی که از سامانه اعتبار سنجی به دست می آورند، می توان بهتر و مطمئن تر دست به معامله بزنند و با کسانی معامله خود را از سر بگیرند که از وضعیت مطلوب و مناسبی در این گونه از سامانه ها برخوردار است و حتی الامکان از هر گونه معامله با افرادی پرهیز کنند که صدور چک های برگشتی زیادی در کارنامه قرمز آنان مشاهده می شود.

تأثیر سامانه اعتبار سنجی در کاهش تعداد چک های برگشتی ( اعتبار سنجی مرات – رتبه بندی اعتباری )

با توجه به اینکه تمامی چک های برگشتی در سامانه اعتبار سنجی درج می گردد، همین امر سبب شده است تا افراد مختلف حقیقی و حقوقی برای انجام دادن معاملات گوناگون خود و برای حفظ وجهه اقتصادی خود در بازار از هر گونه چک های برگشتی به دور بوده تا علاوه بر اینکه شخصیت خود را در بازار معامله گری حفظ می کنند و مردم او را به عنوان یک فرد معتمد و قابل اعتماد می شناسند، رتبه خود را نیز در سامانه اعتبار سنجی ارتقاء داده تا دست به هر معامله ای بزنند. بنابراین سامانه اعتبار سنجی تا حد بسیار زیادی به کاهش شدید و چشمگیر تعداد چک های برگشتی کمک شایانی نموده اند. گزارشات چک های برگشتی در فرم اعتبار سنجی لحاظ می گردد و به راحتی چک های برگشتی در فرم اعتبار سنجی قابل مشاهده می باشد .( رتبه بندی اعتباری – اعتبار سنجی مرات )

لذا حضور سامانه اعتبار سنجی ( سایت اعتبار سنجی ) موجب کاهش چشمگیر تعداد چکهای برگشتی می گردد.

استعلام نمره اعتباری از نظام بانکی

در آمریکا سه موسسه گزارش‌دهی اعتباری به نام‌های دان و برد استریت، اکسپرین و اکویفاکس نمره اعتباری کسب‌و‌کارها را محاسبه می‌نمایند. اما هر کدام روش‌های خاص خود را برای انجام این کار دارند. در این مقاله به شرکت دان و برد استریت پرداخته می‌شود.

شرکت دان و برد استریت (Dun & Bradstreet Corporation)

شرکت دان و براد استریت با تحلیل داده‌های تجاری دیدگاه‌هایی برای کسب‌و‌کارها فراهم می‌کند و دامنه وسیعی از محصولات و خدمات را در زمینه‌هایی مانند ریسک و مالی، عملیات و مدیریت زنجیره تامین، فروش و بازاریابی تامین می‌نماید و به مشتریان خدماتی را در صنایعی مانند ارتباطات، فناوری اطلاعات، خدمات استراتژیک مالی و بازارهای خرده فروشی، مخابرات و تولید ارائه می‌دهد. پایگاه داده این شرکت شامل بیش از 300 میلیون سوابق کسب‌و‌کار است. دان و برد استریت از نمره اعتباری پیدکس (peydex) که عددی ما بین 1 تا  100 است برای تعیین اعتبار کسب‌و‌کارها استفاده می‌کنند. مدل آن‌ها عملکرد پرداخت بنگاه (مانند پرداخت به موقع صورت حساب‌ها) را تعیین می‌کند. هرچه مقدار نمره اعتباری پیدکس بیشتر باشد و به عدد 100 نزدیکتر باشد اعتبار شرکت بیشتر است. برای محاسبه نمره اعتباری کسب‌و‌کار دان و برد استریت پرداخت به موقع بدهی‌ها به فروشندگان را بررسی می‌کنند. به همین دلیل پرداخت به موقع بدهی‌ها و یا تشویق فروشندگان به گزارش‌ پرداخت به موقع بنگاه در بالابردن نمره اعتباری کسب‌و‌کار بسیار موثر است.

این نمره براساس داده‌های پرداخت گزارش شده به موسسه اعتبار سنجی یا شرکت‌های جمع‌آوری داده که شرکای تجاری موسسه اعتبارسنجی هستند، تعیین می‌شود. نمره پیدکس همراه با نمره اعتباری ( رتبه بندی اعتباری )تجاری (commercial credit score) و نمره استرس مالی (financial stress score) به وام‌دهندگان در هنگام تصمیم‌گیری در مورد اعطای اعتبار به متقاضی و تعیین مقدار وام کمک خواهد کرد. شرکت‌های بیمه همچنین از این نمره برای تنظیم نرخ بیمه استفاده می‌کنند. برای داشتن نمره پیدکس متقاضیان باید از طریق وبسایت دان و براد استریت یک شماره دانس (Duns) ثبت کنند که رایگان است و موسسه اعتبارسنجی باید حداقل چهار سابقه پرداخت از حداقل 4 فروشنده بنگاه داشته باشد. برای افزایش نمره پیدکس، دان و برد استریت بازپرداخت به موقع بدهی‌ها و یا حتی پرداخت پیش از موعد اقساط و تشویق تامین‌کنندگان و فروشندگان به گزارش‌دهی مثبت تاریخچه پرداخت را پیشنهاد می‌دهند. ( اعتبار سنجی مرات )

گزارش‌ اعتباری ( رتبه بندی اعتباری )دان و براد استریت

در گزارش اعتباری ( رتبه بندی اعتباری ) دان و برد استریت، هر دو نوع نمره اعتباری تجاری و نمره استرس مالی مشاهده می‌شود. نمره اعتباری تجاری احتمال معوق شدن پرداخت صورت‌حساب‎ها را برای سال آینده پیش‌بینی می‌کند. این نمره عددی ما بین 101 تا 670 است. که هر چقدر کم‌تر باشد احتمال بدهکار شدن بنگاه بیشتر است.

نمره استرس مالی احتمال شکست کسب‌و‌کار را در 12 ماه آینده پیش‌بینی می‌کند. شکست کسب‌و‌کار به معنای وام‌های پرداخت نشده اما تسویه شده توسط اعتبار دهنده یا توقف عملیات توسط بنگاه بدون پرداخت وام به طور کامل به اعتباردهنده است. محدوده اعتبار از 1001 تا 1610 تعیین شده است. هر چقدر این نمره کم‌تر باشد احتمال استرس مالی کسب‌و‌کار بیشتر است.

نمره اعتباری

موضوع چک های برگشتی یکی از مسئله ها و معضلاتی است که از دیرباز تاکنون در سطح جامعه مطرح بوده است و همواره در چرخه اقتصاد کشور این معضل وجود داشته است. اما هر چقدر تعداد چک های برگشتی در سطح جامعه در بین معامله گران افزایش یابد؛ همین مسئله باعث بغرنج تر شدن چرخه اقتصاد کشور می گردد. بنابراین برای جلوگیری نمودن از این مسئله خطرآفرین می بایست راهکارهایی در نظر گرفته شود تا به این منظور بتوان تا حد بسیار زیادی از وجود چک های برگشتی جلوگیری به عمل آورد. اما حتما برای شما نیز این سوال پیش خواهد آمد که به واقع با چه ترفند و چه راهکارهایی می بایست از این مسئله بغرنج آفرین جلوگیری به عمل آورد. در ادامه به سامانه اعتبار سنجی به عنوان یکی از بهترین و کارآمدترین شیوه های جلوگیری از وجود چک های برگشتی روی خواهیم آورد.

سامانه اعتبار سنجی

پدید آمدن سامانه اعتبار سنجی منجر به بروز مزیت های بسیار زیادی در سطح جامعه شده است. شاید یکی از کارآمدترین امتیازهایی که سامانه اعتبار سنجی از بدو ظهور تاکنون داشته اند، جلوگیری نمودن از  وجود چک های برگشتی زیاد در سطح مبادلات گوناگون بوده است. دلیل این مدعی ذکر این مسئله است که با توجه به اینکه در سامانه اعتبار سنجی تمامی چک های برگشتی به طور کامل ثبت می گردند و همین امر به نزول ناگهانی رتبه اعتباری افراد حقیقی و حقوقی تبدیل می گردد، بنابراین تمامی افراد حقیقی و حقوقی را مجاب ساخته است تا برای بهره مندی از یک رتبه اعتباری مناسب و مطلوب برای خود و به هم زدن یک وجهه اقتصادی مناسب و شخصیت معتبر و مورد اطمینان در سطح جامعه از بروز هر گونه چک های برگشتی تا حد امکان دوری کرده و در صورت نوشتن چک نسبت به پرداخت آن در سر موقع خویش متعهد گردند تا به این ترتیب فردی موثق و مورد اطمینان در سطح جامعه معرفی گردند. ضمن اینکه به این صورت می توانند رتبه اعتباری خود را نیز ارتقاء بخشند. بنابراین سیاستی که سامانه اعتبار سنجی در سطح جامعه در پیش گرفته اند، بهترین راهکار برای کاهش تعداد چک های برگشتی شده است تا علاوه بر تشویق افراد حقیقی و حقوقی به بالاتر رفتن رتبه اعتباری آنان به چرخه اقتصادی کشور و رد و بدل کردن پول در بازار کمک شایانی کرده باشند.

هدف سامانه اعتبار سنجی

سامانه اعتبار سنجی اهداف و وظایف بسیار زیادی را برای خود در پیش گرفته اند و برای تمامی آن ها برنامه ریزی های لازم را صورت داده اند. یکی از همین اهداف سامانه اعتبار سنجی را شاید بتوان پیشگیری از بروز چک های برگشتی زیاد در سطح معاملات گوناگون در نظر گرفت. سیاستی که علاوه بر اطمینان بخشی بیشتر به معاملات گوناگون در سطح کشور سبب می شود تا افراد مختلف حقیقی و حقوقی نسبت به وصول چک های خود حساسیت های بیشتری را اعمال کنند. هر چند که این تنها هدف و وظیفه سامانه اعتبار سنجی به شمار نمی آید؛ ولی می توان به عنوان یکی از هدف های پیشرو در چرخه اقتصاد کشور از آن یاد کرد. بنابراین سامانه اعتبار سنجی در روند معاملاتی و حتی اعطای تسهیلات مختلف بانک ها و سایر نهادها به مردم حقیقی و حقوقی خدمت نوینی را ارائه ساخته است تا به این منظور علاوه بر بالا بردن سطح اطمینان بانک ها به مردم و نیز اطمینان بخشی طرفین معامله گر در سطح جامعه یک زندگی ایده آل و به دور از هر گونه جرم و جنایت و چک های برگشتی را برای افراد مختلف رقم بزنند.

نمره اعتباری

با توجه به اهمیت بالای اعتبارسنجی شرکت ها و اشخاص حقوقی در روند اعطای تسهیلات به آنان در این مطلب برآنیم تا با مدل های اعتبارسنجی شرکت و اشخاص حقوقی در دنیا صحبت کنیم تا با انواع مدل های متنوع و رایج در سطح جهانی نیز آشنایی مختصری صورت گیرد. بنابراین اگر تاکنون با هیچ گونه مدلی از اعتبارسنجی در دنیا مواجهه نگشته اید و علاقه مند به دانستن این مطلب هستید، ما را تا پایان دنبال کنید تا بتوانیم گوشه ای از مدل های اعتبارسنجی اشخاص حقیقی و حقوقی را برای شما واکاوی نماییم.

آشنایی با مدل های اعتبارسنجی مختلف( رتبه بندی اعتباری )

امروزه مدل ها و شیوه های گوناگون و مختلف برای پیشبرد اعتبارسنجی مشتریان به بانک ها وجود دارد که هر یک از مدل های اعتبارسنجی مختلف بر حسب الگوهای خاصی طرح ریزی شده اند. این مدل های گوناگون در نهادهای بین المللی و در سطح جهانی بر حسب فاکتورهای اعتبارسنجی یا رتبه سنجی روز دنیا و نیز فضای حاکم بر اقتصاد و محیط کسب و کار در سطح دنیا می باشد که از فاکتورهای بسیار استانداردی بهره می برند. تمامی مدل های مختلف اعتبارسنجی در دنیا بر پایه به وجود آوردن تعادل بین عرضه و تقاضا در تسهیلات بانکی، مدیریت و پایین آوردن درصد مطالبات معوق که با تأخیر در بازپرداخت بدهی ها مواجه اند، کاهش ریسک و... به فعالیت های خود ادامه می دهند. بنابراین به طور کلی مدل های مختلف اعتبارسنجی در دنیا به منظور شفاف سازی از وضعیت مشتریان در متعهد شدن به الزامات خود برپا گشته اند.

مدل های اعتبارسنجی متنوع در کشورهای مختلف جهان در قیاس با مدل های اعتبارسنجی رایج در کشور خودمان سخت گیری های بیشتری را اعمال می کنند. به گونه ای که حتی کیفیت پرداخت قبوض مختلف و جرایم رانندگی را نیز در میزان سنجش رتبه اعتباری افراد حقیقی و حقوقی دخیل می کنند. همین امر سبب می شود تا بتوان با اطمینان بیشتری به رتبه اعتباری افراد و ارزیابی وضعیت آن ها تکیه نمود. بنابراین به ضرس قاطع می توان گفت اعتبارسنجی در کشورهای توسعه یافته خارجی امری بسیار جا افتاده و منسجم می باشد. این رتبه اعتباری افراد به هنگام خرید خانه، ماشین، بیمه نامه و... بسیار شایان توجه قرار می گیرد. از این رو تمامی افراد حقیقی و حقوقی تمامی هم و غم خویش را بر آن می دارند تا در پرداخت به موقع قبوض مختلف، اقساط وام و بدهی های مختلف خود درست سر وقت مقرر شده خود مبادرت ورزند و حتی در رانندگی خود جانب احتیاط را در نظر گیرند تا جریمه نشوند. تمامی این عوامل در میزان رتبه اعتباری افراد سهم شایسته ای را به خود اختصاص داده اند.

مراکز اعتبارسنجی در دنیا( رتبه بندی اعتباری – اعتبار سنجی مرات )

در دنیا مراکز اعتبارسنجی بسیار زیادی در حال فعالیت هستند که در این بین سه شرکت اکسپرین، اکوئیفکس و ترنس یونین از جمله پیش قراولان شرکت های فعال در این زمینه محسوب می شوند که در قیاس با کشورهای دیگر از وضعیت جالب توجهی برخوردار هستند. این شرکت ها مبنای کار خود را بر دقت عمل و یکپارچگی داده های ورودی از بانک ها قرار داده اند تا خروجی آن تصمیم گیری دقیق تری باشد که بانک ها با توجه به میزان رتبه اعتباری افراد مختلف اعمال می سازند. بنابراین مدل های اعتبارسنجی اشخاص حقیقی و حقوقی در دنیا به تمامی فاکتورهای ریز و درشت در روند شکل گیری رتبه اعتباری افراد دقت کرده و همه آن ها را در برآورد رتبه آن ها در نظر گرفته اند تا بتوان دقیق تر در خصوص آن ها تصمیم گیری شود.

نمره اعتباری

اگر با سامانه های اعتبارسنجی در دنیا تا حدودی آشنا باشید، به خوبی می توان تأثیر چشمگیر آن ها را در سطح جامعه لمس نمود. در این بخش می خواهیم در خصوص این تأثیر چشمگیر سخن به میان آوریم و در دل سامانه های اعتبارسنجی در دنیا می خواهیم نتیجه عاید شده را برای سیستم بانکداری برای شما توضیح دهیم. بنابراین با ما همراه باشید تا در ادامه به برخی از نکات لازم در این خصوص اشاره ای گذرا داشته باشیم تا با چگونگی شکل گیری سامانه های اعتبارسنجی و هدف آن ها بیش از پیش آشنایی صورت گیرد.

سامانه های اعتبارسنجی در دنیا

سامانه های اعتبارسنجی در دنیا با ریزه کاری های بیشتری نسبت به سامانه های اعتبارسنجی در کشورمان به عمده فعالیت خویش می پردازند و هدف خود را مبنی بر افزایش اطمینان بخشی بانک ها به اشخاص حقیقی و حقوقی، پایین آوردن سطح ریسک پذیری در انجام هر معامله ای و نیز اعطای تسهیلات بانک به افراد مختلف با ریسک کمتر و... قرار داده اند که در این بین تلاش های بسیار زیادی صورت گرفته است که بر مبنای این اهداف ارزشمند مراتب لازم را پیگیری نموده و با پیش بردن فعالیت های خود در سطح استاندارد و منضبط روز به روز سخت گیری های بیشتری را اعمال نموده اند تا بتوانند مطمئن تر به رتبه اعتباری افراد توجه کنند و آن را یک ملاک و معیار بسیار دقیق و منسجمی برای خود در نظر بگیرند. نه اینکه صرفا به عنوان یک رتبه به آن نظر افکنند و رتبه بالا و پایین چندان تأثیری در شناخت بانک از اشخاص در قبال بدحسابی یا خوش حسابی آنان نداشته باشد.

تأثیر سامانه های اعتبارسنجی در روند کاهش ریسک بانکداری

با مسائلی که در بالا به آن اشاره کردیم؛ سامانه های اعتبارسنجی تمامی هم و غم خود را در این راه نهاده اند که بتوانند با دقت نظر ها و ظرافت های اعمال شده خودشان تا حد زیادی ریسک بانکداری را کاهش دهند. سیاست هایی که به عنوان مثال در سامانه های اعتبارسنجی در دنیا در نظر گرفته شده است بر این اصول برقرار است که به کیفیت رانندگی و جرایم آن و چگونگی پرداخت جریمه خود در چه زمانی پس از اعمال جریمه، رعایت سرعت کافی در حین رانندگی و خیلی از مسائل شبیه به آن پرداخته شده است که تمامی این مسائل سبب شده است که افراد حقیقی و حقوقی تا جایی که ممکن است جوانب احتیاط را در رانندگی های خود در نظر بگیرند تا با سرعت زیاد رانندگی نکند و جریمه نشوند چون در صورت جریمه شدن علاوه بر پرداخت جریمه رتبه اعتباری آنان نیز نزول می کند. بنا بر تمامی این سیاست های اعمال شده علاوه بر رعایت قانون و یک زندگی ایده آل با توجه به تمامی نکات ریزی که در ارزیابی افراد در نظر گرفته شده است، سیستم بانکداری با روند رو به کاهش ریسک پذیری در قبال افراد حقیقی و حقوقی مواجه است و این امری است که بیشتر افراد را مجاب ساخته است برای رتبه ای مناسب و در شأن خود مراقب رفتار اجتماعی خویش در جامعه باشد تا هرگز جریمه ای برای دیرکرد یا تأخیر در وصول مطالبات خود نداشته باشد. همین مسائل ریسک پذیری بانکداری را از این افراد تا حد بسیار زیادی کاهش داده است. بنابراین هر چقدر سامانه های اعتبارسنجی به فاکتورهای ریز و درشت دیگری توجه کنند و معیارهای زیادتری را در ارزیابی خود در نظر بگیرند، می توان تا حد اعلایی ریسک بانکداری را کاهش داد.

استعلام بانکی

در این بخش از نکات و عوامل مربوط به سامانه های اعتبارسنجی برآنیم تا با یکی دیگر از چالش های پیش رو در این خصوص روی آوریم و به علوم و الگوریتم های مختلف در روند اعتبارسنجی این سامانه های اعتبارسنجی بپردازیم تا در نهایت مشخص شود که سامانه های اعتبارسنجی برای ارزیابی افراد حقیقی و حقوقی و رتبه بندی آنان از کدام یک از این الگوریتم ها و دانش های روز بهره برده اند تا به این منظور بتوان بر اساس آنان تصمیم مناسب تری را گرفت. به طور کلی به عنوان پیش مقدمه بایستی این نکته را در نظر گرفت که تمامی مشتریان به دو دسته خوب و بد قابل تقسیم هستند و برای ارزیابی اینکه کدام یک از این مشتریان خوش حساب هستند یا بدحساب؟ می بایست از قضاوت های شخصی و بر حسب ظاهر و قیافه افراد مختلف به هیچ عنوان تصمیم نگرفت و این قضاوت را به سیستم های هوشمند امروزی و بر حسب علوم مختلف و الگوریتم های روز دنیا سپرد تا نتیجه ای مطلوب تر عاید آید. اما حتما این سوال و چالش در اذهان به وجود می آید که این علوم و الگوریتم ها چه مسائلی هستند و تا چه میزان قابل اعتماد می باشند؟ در ادامه به ذکر این مسائل خواهیم پرداخت.

علوم و الگوریتم های دقیق و منضبط برای سامانه های اعتبارسنجی

امروزه در نظام بانکداری نوین و پیشرفته برخلاف روش های سنتی بانکداری با توجه به تعداد رو به افزون مشتریان با قیافه و شخصیت های مختلف برای شناسایی خوش حسابی یا بدحسابی آنان دست به گریبان علم ریاضی شده ایم تا با استفاده از داده های آماری مختلف از الگوریتم هایی همچون رگرسیون لجستیک، الگوریتم درخت تصمیم و شبکه عصبی پرسپترون آمارهای دقیق تری را مبنی بر رتبه بندی افراد مختلف حقیقی و حقوقی در نظر گرفته اند تا به نتایج به عمل آمده اعتماد بیشتری شود. این الگوریتم ها احتمال کم کاری یا عدم قصور در بازپرداخت بدهی های مختلف به بانک ها را مورد محاسبه و سنجش قرار داده است تا بر حسب داده های موجود افراد را رتبه بندی نمایند. در این بین شبکه های عصبی با توجه به ظرافت کاری و دقت نظر بیشتر و نیز  حجم محاسبات پایین تر نسبت به سایر روش های قدیمی پیش بینی درست تر و دقیق تری را از رتبه اعتباری افراد متقاضی تسهیلات بانکی به عمل آورده است تا ریسک پذیری بانکداری را به حداقل ممکن برساند. بنابراین بهره بردن از این علوم و الگوریتم ها سبب شده است که سامانه های اعتبارسنجی از تبعیض و رانت خواری تا حد بسیار زیادی به دور بوده و با دور راندن اعمال سلیقه و قضاوت های شخصی تنها بر حسب داده های آماری دقیق و منضبط رتبه افراد را به شایستگی تعیین نمایند. بنابراین به طور کلی این الگوریتم ها علاوه بر دقت کلی در پارامترهای مختلف اعتبارسنجی، در خصوص شناسایی مشتریان بدحساب و خوش حساب نیز بسیار دقیق بوده و حتی به ارائه راهکارهایی برای مطالعات آتی نیز پرداخته است.

تفاوت سامانه های اعتبارسنجی نوین با سامانه های سنتی و قدیمی

سامانه های اعتبارسنجی نوین که از الگوریتم ها و علوم مختلف ریاضیات برای خوش حسابی و بدحسابی مشتریان خویش بهره می برند، نسبت به سامانه های قدیمی سیستم بانکداری را با اطمینان بیشتری مواجه می سازد، دقت عمل و ظرافت کاری بیشتری دارند، به تمامی جوانب ریز و درشت توجه می کنند و در نهایت روند ریسک پذیری را با افت شدیدتری مواجه می سازند. بنابراین الگوریتم های مختلف بر اساس دانش روز در سامانه های اعتبارسنجی امروزه بسیار مثمر به ثمر بوده اند.(

اعتبار سنجی

همان‌طور که گزارش اعتباری شخصی برای بررسی تاریخچه مالی افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. همان اطلاعات می‌تواند برای کسب‌و‌کار شما مفید باشد و مستمر ثمر واقع شود. زیرا درست از همان دقایق اولی که شرکت شما آغاز به فعالیت می‌نماید و فعالیت مالی خود را آغاز و وام کسب‌و‌کار دریافت می‌نماید. اعتباردهندگان شامل بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، کارگزاری‌ها و ... اقدامات مالی شما را ثبت و هر ماه در روز مشخصی اطلاعات را به سامانه‌های اعتبارسنجی ارسال می‌نمایند. سامانه‌های اعتبارسنجی وظیفه تجمیع این اطلاعات را به عهده دارند و اطلاعات را به صورت یکپارچه در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند این گزارش که گزارش اعتباری کسب‌و‌کار  نامیده می‌شود حاوی اطلاعات عمومی کسب‌و‌کار و دیگر داده‌های مالی است. گزارش اعتباری کسب‌و‌کار برای نمایش تصویر عینی فرآیند مدیریت تعهدات مالی شرکت به کار می‌رود. اطلاعات مندرج در گزارش اعتباری شرکت‌ها قابل اعتماد و به دور از هرگونه قضاوت انسانی است و نشان‌دهنده عینی سلامت مالی کسب‌و‌کار است.

اعتبار کسب‌و‌کار چگونه مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

هنگامی که برای دریافت اعتبار اقدام می‌کنید، اعتبار‌دهندگان و وام‌دهندگان گزارش اعتباری شرکت شما را برای تعیین اعتبار بررسی می‌کنند. آنها اطلاعات گزارش اعتباری را به منظور ارزیابی اینکه شرکت چگونه بدهی‌هایش را پرداخت می‌نماید مورد مطالعه قرار می‌دهند و نشانه‌های منفی باعث می‌شود که بنگاه شما مورد تایید واقع نشود و یا اعتبار کمتری به شما تخصیص داده شود و از شرایط وام و یا اعتبار محدودتری برخوردار شوید.

علاوه بر وام‌دهندگان و اعتباردهندگان، اشخاص حقیقی و حقوقی دیگری خواستار بررسی گزارش اعتباری شرکت هستند. برای مثال، شرکت‌های بیمه گزارش‌های اعتباری شرکت‌ها را به عنوان بخشی از فرآیند و  روال کاری خود بررسی می‌نمایند. مشتریان و سایر کسب‌و‌کارها که خواهان سرمایه‌گذاری مشترک یا شراکت با شرکت شما هستند تاریخچه اعتباری شرکت شما را پیش از شروع همکاری بررسی خواهند کرد.

گزارش اعتباری شرکت تصویری واضح و روشن از وضعیت مالی شرکت ارائه می‌دهد که گزارشی کامل از آمار استعلامات بنگاه، دیرکردها و معوقات پرداخت اقساط فراهم می‌کند. این اطلاعات ساده نظارت بر سرقت هویت و کلاهبرداری را آسان خواهد کرد و وام‌دهندگان به دقت اعتبار شرکت را بررسی می‌نمایند. 

به علاوه اگر گزارش اعتباری شرکت شما به طور جداگانه بررسی شود از وضعیت اعتباری شخصی شما محافظت خواهد کرد. گزارش اعتباری شرکت برای سلامت مالی کسب‌و‌کار ضروری است و بر کسب‌و‌کار از طرق متفاوت مانند تعداد تامین‌کنندگان اعتبار و مقدار نرخ بهره وام تاثیر خواهد گذاشت.

اگر نمره اعتباری و گزارش اعتباری شرکت نشان دهد که کسب‌و‌کار شما دارای تاریخچه پرداخت و اعتبار مناسبی است. وام‌دهندگان با رغبت بیشتری وام‌های کسب‌و‌کار به شما اعطا خواهند کرد. البته نمره اعتباری تنها عامل تعیین‎کننده شرکت به عنوان واجد شرایط دریافت وام نیست. اما به عنوان بخش عمده‌ای از فرآیند درخواست وام به خصوص اگر وام‌دهنده بانک و یا وام‌دهندگان سنتی‌تر باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد. نمره اعتباری قوی موجب می‌شود که تامین‌کنندگان با شرایط پرداخت مطلوب‌تری موافقت نمایند. نمره اعتباری بنگاه نشان می‌دهد که آیایک کسب‌و‌کار صورت حساب‌هایش را به موقع پرداخت می‌کند یا خیر. بنابراین تامین‌کنندگان با اطمینان بیشتری با شرکت مورد نظر همکاری خواهند کرد.

می‌توانید گزارش اعتباری شرکت خود را از طریق سامانه اعتبارسنجی آیس استعلام نمایید و اعتبار کسب‌و‌کار خود را نظارت و کنترل نمایید.

استعلام وام

همان‌طور که گزارش اعتباری شخصی برای بررسی تاریخچه مالی افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. همان اطلاعات می‌تواند برای کسب‌و‌کار شما مفید باشد و مستمر ثمر واقع شود. زیرا درست از همان دقایق اولی که شرکت شما آغاز به فعالیت می‌نماید و فعالیت مالی خود را آغاز و وام کسب‌و‌کار دریافت می‌نماید. اعتباردهندگان شامل بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، کارگزاری‌ها و ... اقدامات مالی شما را ثبت و هر ماه در روز مشخصی اطلاعات را به سامانه‌های اعتبارسنجی ارسال می‌نمایند. سامانه‌های اعتبارسنجی وظیفه تجمیع این اطلاعات را به عهده دارند و اطلاعات را به صورت یکپارچه در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند این گزارش که گزارش اعتباری کسب‌و‌کار  نامیده می‌شود حاوی اطلاعات عمومی کسب‌و‌کار و دیگر داده‌های مالی است. گزارش اعتباری کسب‌و‌کار برای نمایش تصویر عینی فرآیند مدیریت تعهدات مالی شرکت به کار می‌رود. اطلاعات مندرج در گزارش اعتباری شرکت‌ها قابل اعتماد و به دور از هرگونه قضاوت انسانی است و نشان‌دهنده عینی سلامت مالی کسب‌و‌کار است.

اعتبار کسب‌و‌کار چگونه مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

هنگامی که برای دریافت اعتبار اقدام می‌کنید، اعتبار‌دهندگان و وام‌دهندگان گزارش اعتباری شرکت شما را برای تعیین اعتبار بررسی می‌کنند. آنها اطلاعات گزارش اعتباری را به منظور ارزیابی اینکه شرکت چگونه بدهی‌هایش را پرداخت می‌نماید مورد مطالعه قرار می‌دهند و نشانه‌های منفی باعث می‌شود که بنگاه شما مورد تایید واقع نشود و یا اعتبار کمتری به شما تخصیص داده شود و از شرایط وام و یا اعتبار محدودتری برخوردار شوید.

علاوه بر وام‌دهندگان و اعتباردهندگان، اشخاص حقیقی و حقوقی دیگری خواستار بررسی گزارش اعتباری شرکت هستند. برای مثال، شرکت‌های بیمه گزارش‌های اعتباری شرکت‌ها را به عنوان بخشی از فرآیند و  روال کاری خود بررسی می‌نمایند. مشتریان و سایر کسب‌و‌کارها که خواهان سرمایه‌گذاری مشترک یا شراکت با شرکت شما هستند تاریخچه اعتباری شرکت شما را پیش از شروع همکاری بررسی خواهند کرد.

گزارش اعتباری شرکت تصویری واضح و روشن از وضعیت مالی شرکت ارائه می‌دهد که گزارشی کامل از آمار استعلامات بنگاه، دیرکردها و معوقات پرداخت اقساط فراهم می‌کند. این اطلاعات ساده نظارت بر سرقت هویت و کلاهبرداری را آسان خواهد کرد و وام‌دهندگان به دقت اعتبار شرکت را بررسی می‌نمایند. 

به علاوه اگر گزارش اعتباری شرکت شما به طور جداگانه بررسی شود از وضعیت اعتباری شخصی شما محافظت خواهد کرد. گزارش اعتباری شرکت برای سلامت مالی کسب‌و‌کار ضروری است و بر کسب‌و‌کار از طرق متفاوت مانند تعداد تامین‌کنندگان اعتبار و مقدار نرخ بهره وام تاثیر خواهد گذاشت.

اگر نمره اعتباری و گزارش اعتباری شرکت نشان دهد که کسب‌و‌کار شما دارای تاریخچه پرداخت و اعتبار مناسبی است. وام‌دهندگان با رغبت بیشتری وام‌های کسب‌و‌کار به شما اعطا خواهند کرد. البته نمره اعتباری تنها عامل تعیین‎کننده شرکت به عنوان واجد شرایط دریافت وام نیست. اما به عنوان بخش عمده‌ای از فرآیند درخواست وام به خصوص اگر وام‌دهنده بانک و یا وام‌دهندگان سنتی‌تر باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد. نمره اعتباری قوی موجب می‌شود که تامین‌کنندگان با شرایط پرداخت مطلوب‌تری موافقت نمایند. نمره اعتباری بنگاه نشان می‌دهد که آیایک کسب‌و‌کار صورت حساب‌هایش را به موقع پرداخت می‌کند یا خیر. بنابراین تامین‌کنندگان با اطمینان بیشتری با شرکت مورد نظر همکاری خواهند کرد.

می‌توانید گزارش اعتباری شرکت خود را از طریق سامانه اعتبارسنجی آیس استعلام نمایید و اعتبار کسب‌و‌کار خود را نظارت و کنترل نمایید.

رتبه بندی اعتباری

شرکت‌هایی با پرونده اعتباری قوی می‌توانند مزایای بسیاری بدست آورند، پرونده اعتباری قوی به فرآیند کسب شهرت شرکت کمک خواهد کرد. کسب شهرت به خصوص برای شرکت‌های نوپا و کسب‌و‌کارهای کوچک، کار دشوار و طاقت فرسایی است. با ایجاد شهرت کارآفرینان می‌توانند بسیاری از مشکلات را به یکباره و فورا حل نمایند. ایجاد پرونده اعتباری علاوه بر کسب شهرت، فعالیت‌های تامین بودجه و انعقاد قرارداد و همچنین مدیریت ریسک و جریان نقدی شرکت را یاری خواهد داد. به دلیل اهمیت گزارش اعتباری و شهرت شرکت، پایبندی به یک استراتژی خوب برای ایجاد اعتبار می‌تواند نقش عظیمی در ایجاد تصویر مثبت شرکت در ذهن سایر متخصصان صنعت و همتایان ایفا نماید و برای رشد کسب‌و‌کار بسیار کلیدی است. موفقیت شرکت برمبنای روابطی است که بتواند در طی سال‌ها حفظ کند. همچنین ایجاد روابط جدید بر مبنای میزان اعتبار شرکت است.

اگر شرکتی بخواهد به منظور خرید تجهیزات، وام دریافت نماید اولین عاملی که وام‌دهنده در نظر خواهد گرفت نمره اعتباری(رتبه بندی اعتباری ) شرکت است. سپس وام‌دهنده درآمد بنگاه، سودها، دارایی‌ها و بدهی‌ها و ارزش وثیقه‌ تجهیزاتی که با پول وام خریده خواهد شد را بررسی خواهد کرد. در مورد شرکت‌های کوچک، وام‌دهنده ممکن است نمره اعتباری صاحب شرکت و شرکت را بررسی کند. زیرا اغلب منابع مالی صاحبان شرکت‌های کوچک و منابع مالی شرکت در هم تنیده و به هم وابسته است.

کسب نمره اعتباری و گزارش اعتباری مناسب شرکت به منظور تامین هزینه‌ای که شرکت برای راه‌اندازی و رشد موفق کسب‌و‌کارش نیاز دارد، ضروری است. شرکت می‌تواند با کسب نمره اعتباری خوب با بهره‌مندی از نرخ بهره کمتر در هنگام اتخاذ وام، هزینه‌های شرکت را کاهش و اعتبار کسب‌و‌کار را بدون نیاز به ضامن فراهم نماید و تصویر بنگاه را بهبود ‌دهد. گزارش‌های اعتباری شرکت همچنین می‌توانند در مدیریت ریسک اعتباری بنگاه‌هایی که با شرکت ما روابط تجاری دارند نقش حیاتی ایفا نماید. اطلاعات موجود در گزارش اعتباری شرکت توسط موسسات اعتبارسنجی به طور مداوم به روز می‌شود و همیشه در دسترس است و شامل نمره اعتباری شرکت و اطلاعات اعتباری شرکت است.

تایید شرکت و ارزیابی ریسک آن ایجاد روابط مستحکم را تضمین می‌کند. و از بنگاه در مقابل کلاه‌برداری محافظت می‌کند. گزارش اعتباری ارائه شده توسط موسسات اعتبارسنجی بنگاه‌ها را قادر می‌سازد تا ریسک‌های تجارت را به سرعت شناسایی کنند و اعتماد و شهرت بنگاه را سریعتر ایجاد کنند.

چرا موسسات اعتبارسنجی گزارش اعتباری شرکت‌ها را نظارت می‌کنند؟

گزارش‌های اعتباری شرکت پایه و اساس اتخاذ تصمیم‌های تجاری شرکت‌ها در مورد شرکت‌ها و شرکای تجاری طرف قراردادشان است. داده‌های اعتباری موجود در گزارش‌های اعتباری ارائه شده توسط موسسات اعتبارسنجی بسیار دقیق است و شرکت‌ها را به اتخاذ تصمیم‌های مالی قادر خواهد ساخت بررسی و استعلام گزارش اعتباری شرکت بر مواردی که در زیر ذکر شده تاثیر خواهد گذاشت:

• مقدار اعتباری که تامین‌کننده در هنگام معامله به شرکت تخصیص خواهد داد.
• نرخ بهره‌ای که شرکت در هنگام اتخاذ وام پرداخت خواهد کرد.
• مقدار پولی که موسسات وام‌دهی در هنگام اتخاذ وام به شرکت پرداخت خواهند کرد.
• تصویری که مشتریان از شرکت در ذهن خود دارند.
• میزان علاقه سرمایه‌گذارها برای تامین مالی شرکت

رتبه اعتباری

نمره اعتباری کسب‌و‌کار به نمره اعتباری شخصی، مانند نمره فایکو که محبوب‌ترین مدل امتیاز‌دهی اعتبار است، شباهت دارد. کاربرد نمره اعتباری کسب‌و‌کار پیدکس شرکت دان و براد استریت بسیار مشابه نمره اعتباری شخصی فایکو است. این نمره به وام‌دهندگان، فروشندگان و تامین‌کنندگان در تشخیص صلاحیت بنگاه و تعیین شرایط وام کمک خواهد کرد. هر چقدر نمره اعتباری بهتر باشد وام‌دهنده با سخاوت بیشتری به تامین مالی بنگاه وام‌گیرنده خواهد پرداخت و شرایط وام بهتری را برای ایشان در نظر خواهد گرفت. تعیین اعتبار موجب می‌شود که از نظر پول و زمان صرفه‌جویی شود و بنگاه می‌تواند زمان بیشتری را به تامین کنندگان و خدمات اختصاص دهد.

همان طور که نمره فایکو اعتبار اشخاص را به صورت عدد اندازه می‌گیرد و ریسک اعتباری قرض‌گیرنده را ارزیابی و موجب اطمینان خاطر وام‌دهنده از میزان توان بازپرداخت متقاضی پیش از اعطای تسهیلات می‌شود، نمره اعتباری کسب‌و‌کار نیز اعتبار بنگاه را به صورت عدد نمایش می‌دهد. اطلاعات گزارش اعتباری کسب‌و‌کار برای ایجاد نمره اعتباری به کار می‌رود و وام‌دهندگان بنگاه از آن برای پیش‌بینی توان بازپرداخت به موقع بنگاه استفاده می‌نمایند. هر چه قدر نمره اعتباری بتگاه بالاتر باشد به معنای آن است که بنگاه صورت حساب‌هایش را به موقع پرداخت می‌نماید و معیاری برای تعیین میزان خوش‌حسابی بنگاه است.

در اینجا به تفاوت‌های کلیدی اندکی که مابین نمره اعتباری شخصی فایکو و نمره اعتباری کسب‌و‌کار وجود دارد می‌پردازیم و این دو شاخص اعتباری را از نظر دامنه، استانداردسازی، داده، دسترسی و حریم خصوصی مقایسه می‌نماییم

دامنه: نمره اعتباری شخصی فایکو عددی ما بین 300 تا 850 است. در حالیکه نمره اعتباری کسب‌و‌کار عددی مابین صفر تا 100 در نظر گرفته می‌شود. پرداخت به موقع اقساط به اعتباردهندگان بهترین اقدامی است که برای بهبود نمره اعتباری کسب‌و‌کار می‌توان انجام داد.

استانداردسازی: موسسات اعتباری مصرف‌کننده معمولا از الگوریتم‌های فایکو برای محاسبه نمره اعتباری محاسبه می‌کنند. الگوریتم‌های نمره اعتباری کسب‌و‌کار از استانداردهای یک صنعت تبعیت نمی‌کنند و موسسات اعتبارسنجی مختلف از الگوریتم‌های متفاوتی برای محاسبه نمره اعتباری کسب‌و‌کار استفاده می‌نمایند.

داده: معمولا، نمرات اعتباری و گزارش‌های اعتباری کسب‌و‌کار فقط شامل حساب‌های تحت نام بنگاه هستند و حساب‌های شخصی را مورد محاسبه قرار نمی‌دهند. اگرچه، بسیاری از وام‌دهندگان کسب‌و‌کارهای کوچک و صادرکنندگان کارت اعتباری هنوز اعتبار شخصی را مبتای تعیین شرایط وام قرار می‌دهند.

دسترسی: در آمریکا می‌توان گزارش اعتباری شخصی را از هر سه موسسه اعتبارسنجی مصرف‌کننده (ترنس یونیون، اکویفاکس و اکسپرین) هر 12 ماه یک بار دریافت کرد. اما برای دریافت و مشاهده نمره و گزارش اعتباری بنگاه باید به سه موسسه رتبه‌بندی اعتباری کسب‌و‌کار (دان و برد استریت، اکسپرین و اکویفاکس) پول پرداخت شود. هر سه موسسه رتبه‌بندی اعتباری کسب‌و‌کار روش خاص خود را برای محاسبه رتبه اعتباری و گزارش اعتباری و اعتبارسنجی بنگاه دارند.

حریم خصوصی: در آمریکا فقط خود شخص و برخی از شرکای انتخابی او حق مشاهده گزارش اعتباری را دارند. اما در مورد گزارش‌های اعتباری کسب‌و‌کار، تمام اطلاعات عمومی است و هر زمان که پول پرداخت شود می‌توان اطلاعات شرکت‌های دیگر را مشاهده کرد.

اعتبار سنجی بانکی

نیاز به اعتبار سنجی شرکت هاهنگامی احساس می شود که :

• بنگاه بخواهد برای اولین بار روابط اعتباری ایجاد کند.
• بنگاه بخواهد جذب منابع اعتباری و نتایج حاصل از آن را به طور منظم نظارت کند.

در مرور ادبیات پژوهش بانک‌ها پیش شرایط و پیش نیازهای اعتبارسنجی به دو حوزه شخصی و مالی تقسیم می‌شود.

در اعتبار سنجی شرکت ها از منظرشخصی جسارت در تصمیم‌گیری، توانایی پاسخگویی سریع و مناسب به محیط اقتصادی در حال تغییر، توانایی ارزیابی درست فرصت‌های کسب‌و‌کار، ابتکار در انتخاب اهداف جدید و روش‌های دستیابی به آن‌ها ضروری است. پیش‌نیازهای اعتبارسنجی شخصی عبارتند از: توانایی تخمین در هنگام مقایسه درآمدها و هزینه‌های فعالیت‌های کسب‌و‌کار، توانایی مدیریت ایجاد انگیزه جهت کسب دستاوردهای بیشتر و اجرای مدیریت کارآمد، دانش عمیق صنعت و بازار و ریسک‌های خاص مربوط به این فعالیت، تجربه کافی در حل مسائل مالی و در مدیریت منابع اعتباری.

داده‌های مربوط به وضعیت مالی و اقتصادی متقاضی وام از پیش شرط‌های اعتبارسنجی از منظر مالی تعریف شده است که شامل پیش‌بینی توسعه‌های موردانتظار و نقش بنگاه در صنعت موردنظر و بررسی اینکه آیا وام مطابق با شرایط و با استفاده از درآمد حاصل از فعالیت کسب‌و‌کار پرداخت می‌شود، است. ( اعتبار سنجی مرات – رتبه بندی اعتباری)

برای این منظور، بانک اعتباردهنده نیازمند همه مستندات و داده‌های مربوط به مسئولیت‌پذیری قرض‌گیرنده است.

براساس آنچه در مقالات اعتبار سنجی شرکت ها اشاره شده است اعتبارسنجی به چندین عامل اصلی بستگی دارد که عبارتند از: کارایی قرض‌گیرنده، شهرت مشتری، ظرفیت سودآوری، ارزش دارایی‌های مشتری، موقعیت اقتصادی مشتری، سودآوری و ...(البته همه این موارد در ایران بررسی نمی‌شود) ( رتبه بندی اعتباری – اعتبار سنجی مرات  )

• ابتدا، بانک کارایی مشتریانش را تعیین می‌کند.
• همچنین شهرت مشتری در هنگام تصمیم‌گیری برای اعطای اعتبار بسیار مهم است. فرآیند ایجاد شهرت بسیار زمانبر است. در طی فرآیند ارزیابی می‌توان از اطلاعات بازپرداخت وام‌های پیشین استفاده کرد. اگر مشتری در پرداخت اقساط پیشین خود دقیق باشد می‌توان اطمینان حاصل کرد که در معامله فعلی نیز دقیق خواهد بود.
• سودآوری مشتری نیز در اعتبارسنجی بسیار مهم است. سودها منبع اصلی بازپرداخت وام هستند. سودآوری قرض‌گیرنده براساس تعدادی از موقعیت‌ها تعیین می‌شود که عبارتند از: قیمت‌های خروجی، هزینه‌های تولید، کیفیت محصول، کیفیت تبلیغ، مکان، شرکت‌های رقابتی موجود، در دسترسی مواد خام برای تولید، همچنین نرخ قیمت، صلاحیت، ویژگی‌های حرفه‌ای کارکنان، شایستگی مدیریت و دیگران. ( رتبه بندی اعتباری )
• دارایی‌های وام گیرنده عامل مهمی در تحلیل اعتبار او است. این دارایی‌ها به عنوان تضمینی برای پرداخت بدهی در نظر گرفته می‌شوند.
• اعتبار سنجی مستقیما از وضعیت موقعیت اقتصادی تاثیر می‌پذیرد. تخمین موقعیت متقاضی وام به لحاظ رقابت در صنعت، تکنولوژی، تقاضای تولید و ... ضروری است.

در زمان اعطای اعتبار، تخمین احتمال بازپرداخت وام براساس موقعیت مالی ثابت متقاضی وام و بر مبنای تحلیل و پیش‌بینی‌ موقعیت مالی او در آینده تعیین می‌شود. اطلاعات ارزشمند درباره وضعیت مالی متقاضی وام از طریق تحلیل اقدامات وی در حساب بانکی کسب می‌شود. همچنین تغییرات در حجم معاملات (حجم گردش مالی)، نظم پرداخت‌ها به شرکا و موسسات مالی و ....  از جمله شاخص‌هایی هستند که در هنگام تعیین اعتبار بانک‌ها بررسی می‌شوند.( رتبه بندی اعتباری )

شرکتها برای معامله با سایر بنگاه‌ها نیاز دارند از وضعیت اعتباری آنها اطلاع یابند. اما اعتبار سنجی شرکت ها و اعتبار سنجی شخص حقوقی بسیار زمانبر است. سامانه اعتبار سنجی به این نیاز شرکتها پاسخ داده‌اند و با اعتبارسنجی و رتبه‌بندی بنگاه‌ها انجام معاملات را ساده تر کرده‌‌اند.

رتبه اعتباری

اگر بنگاهی موفق به دریافت وام نشود، ممکن است به دلیل آن باشد که اعتبار شخصی یا اعتبار شرکت ضعیف است. در آمریکا 45 درصد از بنگاه‌ها به خاطر نمره اعتباریشان جهت اتخاذ وام از سمت وام دهندگان پذیرفته نشده‌اند. بنگاه‌های قرض‌گیرنده با اعتبار ضعیف محکوم به پرداخت نرخ بهره بیشتر، حق بیمه بالاتر و شرایط پرداخت نامطلوب‌تری خواهند شد.

اعتبار قوی بنگاه موجب تایید وام خواهد شد و به منظور جذب بنگاه‌های جدید جهت معامله‌های پر سود به کار می‌رود. گزارش اعتباری بنگاه را مشتریان بالقوه، شرکا و تامین‌کنندگان و ... می‌توانند مشاهده کنند.

آمبرکولای، مدیر فروش شرکت دان و برد استریت اظهار کرده است" همان‌طور که استخدام‌کنندگان رزومه افراد را با دقت بسیار بررسی می‌نمایند ذینفعان بنگاه نیز گزارش اعتباری بنگاه را با دقت نظارت خواهند کرد زیرا تنها توانایی مالی افراد مد نظر نیست بلکه اعتبار آنها اهمیت دارد.”

بنگاه‌ها می‌توانند با وجود اعتبار شخصی ضعیف، وام دریافت کنند. اما اگر ابتدا مراحل لازم را جهت ایجاد اعتبار شرکت طی نمایند واجد شرایط نرخ بهره کمتر خواهند شد که هزینه کل وام را کاهش خواهد داد.

پنج مرحله برای ایجاد اعتبار شرکت اهمیت دارد که عبارتند از :

1. جریان اطلاعات را با موسسات رتبه‌بندی اعتباری حفظ کنید و گزارش اعتباری خود را به طور منظم بررسی نمایید.

بررسی اطلاعات گزارش اعتباری، بنگاه‌ها را قادر می‌سازد که از نقاط قوت و ضعف اعتباری خود پیش از آنکه توسط تامین‌کنندگان و فروشندگان و وام‌دهندگان مورد بررسی قرارگیرند، آگاه شوند و اقدامات لازم را جهت رفع نقاط ضعف اعتباری خود انجام دهند. بررسی گزارش اعتباری کسب‌و‌کار درهای بیشتری را جهت تامین مالی بنگاه خواهد گشود و بنگاه را در امر تعیین اهداف و ردیابی پیشرفت خود یاری خواهد کرد.

2. با تامین‌کنندگان خود روابط تجاری ایجاد کنید.

اگر بنگاه  لوازم و مواد اولیه موردنیاز خود را از فروشندگان تهیه و با تامین‌کنندگان معامله نماید. این معاملات موجب ایجاد اعتبار شرکت خواهد شد. بسیاری از تامین‌کنندگان به بنگاه‌ها اجازه می‌دهند که هزینه مواد اولیه را تا چند روز یا چند هفته بعد از دریافت موجودی پرداخت نمایند. اگر بنگاه با تامین‌کنندگان خود چنین روابطی داشته باشد می‌بایست از آن‌ها بخواهد که سوابق پرداخت بنگاه را به موسسات رتبه‌بندی اعتباری گزارش دهند. بنگاه تا زمانی که به قوانین و شرایط قراردادهای تجاری پایبند باشد شاهد افزایش نمره اعتباری خود خواهد بود.

3. اقساط و بدهی‌های خود به فروشندگان یا اعتباردهندگان را به موقع و یا حتی زودتر از موعد پرداخت نمایید.

برای اطمینان از ایجاد نمره اعتباری خوب، مطمئن شوید که اقساط خود را به موقع و یا حتی زودتر از موعد پرداخت می‌کنید. هر چقدر سابقه اعتباری بلندمدت‌تر باشد سریع‌تر به سمت مثبت تمایل پیدا خواهد کرد. پس هر چه زودتر اعتبار شرکت ایجاد شود، بهتر است.

4. از وام‌دهندگانی پول قرض بگیرید که به طور منظم به موسسات اعتبارسنجی گزارش ارائه می‌دهند.

اگر بنگاه تمام اقساط و بدهی‌های خود را به موقع پرداخت نماید و وام‌دهنده به طور منظم به موسسات اعتبارسنجی گزارش ارائه دهد اعتبار شرکت افزایش خواهد یافت. اما همه وام‌دهندگان این کار را انجام نمی‌دهند. پس اگر قصد ایجاد اعتبار برای بنگاه خود دارید. قبل از اتخاذ وام از وام‌دهنده بپرسید که آیا به موسسات اعتبارسنجی گزارش ارائه می‌دهند یا خیر؟.برای مثال بانک‌ها معمولا به طور منظم به موسسات اعتبارسنجی گزارش ارائه می‌دهند. اما اگر اعتبار شرکت ضعیف و یا دارای ریسک بالایی باشد، واجد شرایط دریافت وام از بانک نخواهد شد.

5. سوابق عمومی بنگاه را پاک نگهدارید. و از هر گونه سابقه منفی جلوگیری کنید.

گزارش اعتباری بنگاه حاوی سوابق عمومی مربوط به بنگاه مانند ورشکستگی‌ها، حکم دادگاه و وثیقه و ...است.برای مثال اگر رای دادگاه در مورد دادخواست جمع‌آوری بدهی برعلیه شما باشد، اثر منفی بر نمره اعتباری شما خواهد گذاشت. همچنین اعتباردهنده حق قانونی تصاحب اموال بدهکار را دارد. اما اگر بدهکار مقدار بدهی خود را پرداخت نماید. این نشانه‌های منفی از گزارش اعتباری بنگاه حذف خواهد شد.

استعلام معوقه بانکی

چک برگشتی معضلی بسیار بزرگ بر سر راه معامله گران در بازار به شمار می آید معضل بسیار و همچنان نیز علی رغم کاهش صدور آن باز هم با مشکل چک برگشتی دست و پنجه نرم می کنیم. برای جلوگیری از این معضل بانک مرکزی ایران و نیز کشورهای دیگر تدابیری اندیشیده و قوانینی برای کاهش چک برگشتی وضع کرده اند که بر این اساس بتوانند تا حد بسیار زیادی به چرخه اقتصادی کشور خود کمک کنند. در ادامه این مطلب برآنیم تا با قوانین مربوط به چک برگشتی در ایران با سایر کشورها سخن به میان آوریم تا از این رهگذر مقایسه ای بین قوانین داخلی کشور خودمان با سایر کشورهای جهان داشته باشیم. چرا که هر کشوری برای جلوگیری از این معضل در چرخه اقتصادی خود قوانین مخصوص به خود را وضع کرده اند

قوانین چک برگشتی در ایران

چک برگشتی در ایران در گذشته های نه چندان دور بسیار رقم بالایی را برای خود ثبت کرده بودند. امری که نگرانی بانک مرکزی را به همراه داشت تا با صدور قوانینی روز به روز از صدور چک برگشتی جلوگیری به عمل آورد. بنابراین با اصلاحات جدیدی که در خصوص قانون چک برگشتی در ایران صورت گرفت؛ می توان گفت سال 1398 توأم با کاهش شدید و قابل ملاحظه چک برگشتی شد. بر حسب قوانینی جدیدی که در این راستا نگاشته شده است؛ پیگیری چک برگشتی با روند رو به رشدی نسبت به قبل صورت می گیرد و نیز تأمین پول درج شده در چک از محل سایر حساب های بانکی صادرکننده چک فراهم آمده است تا به این منظور در حد توان چک برگشتی را بتوان کم کرد. آمارها در سال 98 حاکی از آن است که حدود 40 درصد از چک برگشتی بنا بر قوانین اصلاحیه جدید کم شده است که نشان دهنده موفقیت و آخرین نفس کشیدن های چک برگشتی در ایران می باشد

چک برگشتی در سایر کشورهای جهان و مقایسه آن با ایران

در سایر کشورهای جهان به خصوص کشورهای توسعه یافته چک برگشتی به مانند کشور ما نیست که هر سال روند رو به رشد تری نسبت به سال قبل داشته باشد. کشورهای توسعه یافته در همان ابتدای امر به اقتصاد کشور خود و به رکود حاکم بر بخش تولید و نیز بهبود فضای کسب و کار و... توجه و اهتمام ویژه ای قائل بوده اند و همواره با قوانینی که وضع کرده اند؛ باعث از صدور هر گونه چک برگشتی جلوگیری به عمل آورده اند.

اگر بخواهیم چک برگشتی در کشورهای توسعه یافته را با ایران مقایسه کنیم؛ می بایست اذعان داشت که چک در کشورهای توسعه یافته به مانند پول نقد به شمار می آید چرا که فورا تمامی چک ها در زمان قید شده پاس می گردند. این در حالی است که چک در کشور ما وسیله ای است که خلأ کمبود نقدینگی را در کوتاه مدت پر می کند. بر همین اساس شد که سیاست های ایران در خصوص چک برگشتی به یکباره تغییر یافت و با اصلاحاتی که در خصوص چک برگشتی جدیدا صورت گرفته است؛ توانسته اند تا حد قابل ملاحظه ای از چک برگشتی کم کنند که این امر نشانه های خوبی برای اقتصاد کشورمان در پی دارد. این در حالی است که کشورهای توسعه یافته و بزرگ سالیان پیش به این نقطه رسیده اند و به این امور توجه شایای داشته اند.

شرکت اعتبار سنجی

با توجه به اینکه در زبان انگلیسی برخی از مفاهیم و اصطلاحاتی وجود دارند که در زبان فارسی همگی آنان را با نام رتبه بندی معنا کرده اند؛ در این بخش برآنیم تا تفاوت هایی را میان این واژه ها مورد بررسی قرار دهیم. در این بین 4 واژه وجود دارند که در زبان انگلیسی کاربرد دارند؛ این چهار واژه عبارتند از:

1. Ranking : رتبه بندی به منظور ارزیابی سهام
2. Rating : رتبه بندی به منظور ارزیابی اوراق بدهی ناشرین
3. Scoring : رتبه بندی یا امتیاز دهی افراد متقاضی تسهیلات اعتباری
4. Credit Bureau : شرکت ها یا سیستم های گزارش گیری یا رتبه بندی اعتباری

همان طور که ملاحظه می کنید؛ همگی اصطلاحات مختلف انگلیسی مذکور را در زبان فارسی رتبه بندی ترجمه کرده اند ولی در عین حال عمده تفاوت هایی میان هر یک از این واژه ها وجود دارد. در میان 4 اصطلاح نامبرده شده در بالا ما در این مطلب تنها به عمده تفاوت های میان دو اصطلاح credit bureau  با credit rating خواهیم پرداخت. برای این منظور ابتدا بهتر است هر یک از این اصطلاحات را بهتر توضیح و شرح دهیم تا سپس در خلال تعریف هر یک به تفاوت های هر یک از این اصطلاحات زیر اشاراتی زده شود.

شرکت های اعتبارسنجی Credit Bureau

شرکت های ارائه دهنده خدمات در زمینه سنجش اعتبار یا همان اعتبارسنجی و رفتارمالی مشتری درطول زمان مشخص براساس تسهیلات دریافتی و اقساط عقب افتاده و ضمانتهایی را که شخص برای دیگری انجام داده است را Credit Bureau می گویند. این دسته از شرکت ها از نظر ماهیت، نوع کارکرد، حوزه فعالیت و... با شرکت های رتبه بندی یا همان Rating تفاوت های چشمگیری دارند و نباید این دو را با یکدیگر یکی دانست. این نوع از شرکت ها معمولا شخصیت حقوقی مستقلی دارند. بر همین اساس است که این نوع از شرکت ها معمولا با مشارکت بانک ها و نهادهای اعطاء کننده اعتبار تأسیس می شوند و به فعالیت های خویش دامن می زنند. شرکت ها اعتبارسنجی به واقع به عنوان یک بانک اطلاعاتی کاملی می باشند که تمامی اطلاعات مربوط به اعتبار افراد را اعم از مثبت و منفی و بر حسب آمارهای مختلف سنجش اعتبار افراد، گزارش های اعتباری مورد نیاز و... برای روند اعطای تسهیلات به اعطاء کنندگان ثبت و ضبط می کنند تا در صورت لزوم با سنجیدن اعتبار هر فرد حقیقی و حقوقی نسبت به اعطای تسهیلات و یا ندادن آن تصمیمات لازم را اتخاذ نمایند.

شرکت های رتبه بندی اعتباری rating

شرکت های رتبه بندی اعتباری یا همان rating همچون: فیچ و مودیز از جمله موسسات رتبه بندی مستقل بین المللی به شمار می آیند که ابزارهای بدهی مانند اوراق قرضه شرکت های بزرگ را به نوعی رتبه بندی می کنند و وابسته به قوانین بازار سرمایه می باشند. نکته ای که در این خصوص وجود دارد؛ ذکر این مسئله است که از نظر تعداد این گونه از موسسات رتبه بندی فعال در یک کشور هیچ گونه محدودیتی وجود ندارد. به تعبیری دیگر می توان گفت رتبه بندی روشی مطلوب برای ریسک اعتباری کسب و کارهای کوچک و بزرگ می باشد که نشان دهنده میزان وفاداری به تعهدات مالی افراد مختلف است.

جمع بندی نهایی

بنابراین برای شناخت این دو نوع اصطلاح از هم می بایست آن دو را از هم تفکیک نمود. شاید عمده دلیلی که برخی از افراد این دو اصطلاح را یکی می دانند و هیچ گونه تفاوتی را میان آن ها قائل نیستند، به عدم توجه به مرزبندی های این دو حوزه کاری برگردد گه معمولا توجهی به آن نمی شود؛ ولی با این وجود می بایست حتما دو واژه فوق را از یکدیگر جدا ساخت و همانطور که در این مطلب آمد؛ برای هر یک از آنان تعریفی خاص ارائه کرد.

استعلام معوقات بانکی با کد ملی

سامانه اعتبار سنجی از گذشته تاکنون در سطح جهانی وجود داشته اند با این تفاوت که سال به سال به پارامترهای آن افزوده می شود تا در این بین بتوان با سیستمی سخت گیرانه تر نتایجی قطعی تر را برای بانک ها و سایر موسسات مالی و اعتباری به ارمغان آورد. این سامانه اعتبار سنجی با هدف پایین آوردن سطح نکول و یا ریسک در معاملات اقتصادی در طی سالیان متوالی توانسته اند با ارائه راهکارهایی تا حد امکان به فعالیت های خویش ادامه بدهند و روز به روز با دستورالعمل های جدید سعی در کاهش چک های برگشتی و نیز بدهی های بالا آمده و یا تأخیر در روند پرداختی معاملات مختلف کرده اند. بنابراین در ادامه مطلب بنا نهاده ایم تا مروری بر سیر تاریخی سامانه اعتبار سنجیدر دنیا از بدو ظهور این گونه از سامانه ها تا به هم اکنون داشته باشیم. پس با ما همراه باشید.

سیر تاریخی سامانه اعتبار سنجی از بدو ظهور تا به کنون

سامانه اعتبار سنجی در دنیا از دیرباز وجود داشته است. شاید قدیمی ترین سامانه اعتبار سنجی در دنیا در سال 1787تأسیس گشته باشد که در این سال تا سال 1914 رفته رفته پایه های سامانه اعتبار سنجی شکل گرفت و سال به سال بر حسب تجربه به پارامترهای آن افزوده می گردید. این گونه از سامانه ها بر حسب کیفیت در اجرای کار خویش و نیز بالا بردن امنیت و اعتبار طرفین قرارداد پیش از اجرای هر گونه معامله ای تأسیس شده اند. آنچه واضح و مبرهن است؛ ذکر این مسئله است که سامانه اعتبار سنجی در ابتدای امر پیش از سال 1912 اولین ملاک ها و معیارهای 12 گانه ای را برای ارزیابی و سنجش اعتبار افراد در نظر گرفته بودند و در سال 1913 سرانجام اولین فهرست اعتبارسنجی به صورت کامل منتشر گردید. این سامانه ها در پی سالها با تغییرات بسیار اساسی و بنیادینی رو به رو شده است که به طور کلی پارامترهای گذشته به باد فراموشی سپرده شده اند و دستورالعمل های جدید سال به سال به آن ها افزوده گردید است. به عنوان مثال می توان به تغییرات اساسی سامانه اعتبار سنجی در بین سال های 1914 تا 1935 توجه کرد که اساس این سامانه ها به طور کلی و زیربنایی تغییر یافت. به همین منظور هر دوره ای اساس دوره های پیشین را به طور کلی از بین می بردند و با تغییراتی که در سامانه اعتبار سنجی به وجود می آورند؛ نقص های گذشته را از بین می بردند تا با ریشه کن کردن تغییرات گذشته، بتوانند به نوعی دیگر جلوی چک های برگشتی و بدهی های بالا آمده را بگیرند.

سامانه اعتبار سنجی از سال 1981 تاکنون

سامانه اعتبار سنجی از سال 1981 تاکنون با تغییرات بنیادین نسبت به گذشته به عمده فعالیت های خویش ادامه داده اند. در طی این سال ها تقریبا سامانه اعتبار سنجی در اکثر کشورها روی کار آمده و آن را اجراء می نمودند. اگر نگاهی به سامانه اعتبار سنجی در طی بدو ظهور این سامانه ها تا به کنون انداخته شود؛ به خوبی می توان این تغییرات را لمس نمود. بنابراین سال های اخیر را می توان از جمله پر تنش ترین سال های پیش روی سامانه اعتبار سنجی به حساب آورد. چرا که در طی این سال ها، این دسته از سامانه ها با تغییرات بسیار چشمگیر زیادی مواجه گشته اند که هر یک از آن ها در پیشبرد هدف پایین آمدن بدهی ها و افزایش اعتماد و اعتبار طرفین قرارداد نسبت به همدیگر بوده است.

اعتبار سنجی

از گذشته های دور تاکنون همواره موضوع چک های برگشتی به عنوان یکی از مسئله های حاشیه ای در شبکه های بانکی بوده است و بانک ها برای کاهش چک های برگشتی تدابیری را اندیشیده اند. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در این راستا به عنوان مجری این فرآیند بخش نامه های جدیدی را صادر کرده است که در خصوص صدور چک اصلاحات قابل توجهی را درج نموده است تا تمامی سیستم های بانکی را در پیشبرد شرایط اقتصادی مطلوب تر به دور از اقتضائات حاکم بر صدور چک های برگشتی مجاب سازد. بر همین اساس اگر به روند چک های برگشتی از گذشته تاکنون نگاهی آماری بیندازیم؛ به خوبی متوجه این مسئله خواهیم شد که در گذشته که سیستم های بانکی طبق بخش نامه جدید بانک مرکزی ایران پیش نمی رفتند تا چقدر با چک های برگشتی مواجه می گشتیم. اما آیا هنوز هم روال کار به همین صورت است یا اینکه سامانه اعتبار سنجی و نیز بانک مرکزی ایران تأثیر خود را گذاشته اند؟ در ادامه بیشتر در این خصوص سخن به میان می آوریم. کمتر کسی است که رشد بی رویه چک های برگشتی را در گذشته نه چندان دور کتمان  سازد. اما راه جلوگیری کردن از آن چیست؟

سامانه اعتبار سنجی و بانک مرکزی راهکارهای جلوگیری از چک های برگشتی

سامانه اعتبار سنجی در چند سال اخیر توانسته اند تأثیر مستقیم و زیادی بر کاهش چک های برگشتی بگذارند. این سامانه اعتبار سنجی با در نظر گرفتن تمامی چک های برگشتی در استعلام بانکی سبب شده اند که افراد حقیقی و حقوقی برای حفظ رتبه اعتباری خویش در سامانه اعتبار سنجی از صدور چک های برگشتی تا حد امکان دوری کنند. علاوه بر سامانه اعتبار سنجی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز در چند سال گذشته تمهیداتی را در این باره در پیش گرفته است تا به این منظور مجلس شورای اسلامی با مشارکت دستگاه های ذی ربط بتوانند تغییرات گسترده و عمیقی را با در رویکرد کاهش تعداد چک های برگشتی و افزایش اعتبار چک اعمال کنند. به این ترتیب با توجه به شرایط کنونی اقتصادی کشور و نیز روند رو به رشد صدور چک های برگشتی، بانک مرکزی ایران توانسته است با اتخاذ تدابیری لازم و ضروری دست به اصلاح قانون صدور چک بزند و با در نظر گرفتن سازوکارهای لازم این مهم سرانجام به بار نشست و امروزه ما شاهد افت آماری چک های برگشتی نسبت به سال های گذشته هستیم.

مهمترین اصلاحات در بخش نامه جدید بانک مرکزی

بانک مرکزی ایران برای جلوگیری به عمل آوردن از صدور چک های برگشتی تمهیداتی را در نظر گرفته است و آن ها را در قانون صدور چک وارد ساخته است. از جمله مهمترین این اصلاحات اعمال سخت گیری های بیشتری است که نسبت به قانون های گذشته صادر شده است. به عنوان مثال در گذشته برای ارسال اطلاعات چک های برگشتی به سامانه 10 روز زمان می دادند ولی امروزه این 10 روز به طور کلی حذف شده و بانک ها باید بلافاصله رو به ارسال اطلاعات آورند. یکی دیگر از تغییراتی که در این بخشنامه ها اعمال شده است؛ اطلاعات چک های برگشتی در سابقه تمامی امضاء کنندگان می باشد که باعث لکه دار شدن شخصیت افراد حقیقی و حقوقی می شود. به همین علت تا حد امکان از صدور چک های برگشتی خودداری می کنند. حتی مهلت دو ساله برای واریز کسری چک توسط صادر کننده نیز به مدت یک سال کاهش یافته است که همه این موارد نشان دهنده اعمال سخت گیری های بیشتری بانک مرکزی نسبت به قبل می باشد. علاوه بر این مواردی که گفته شد؛ بانک مرکزی ایران بخش نامه های دیگری را نیز در نظر گرفته است که همه آن ها با هدف جلوگیری نمودن از صدور چک های برگشتی و کاهش شدید آن در چرخه اقتصادی است. امری که در سامانه اعتبار سنجی نیز مورد توجه و عنایت قرار گرفته است.

با توجه به تعداد مشتریان و متقاضیان زیادی که امروزه به بانک ها و سایر نهادهای مربوطه برای دریافت تسهیلات و وام های مختلف مراجعه می کنند؛ می بایست ساز و کارهای مختلفی در نظر گرفته شود تا به این منظور بتوان آمار دقیق تری در خصوص رتبه بندی آنان و نیز اعتبار یک فرد حقیقی و حقوقی در نزد این نهاد ها و بانک ها در پیش گرفت. به همین منظور با توجه به سخت گیری هایی که در کشورهای مختلف جهان در خصوص سامانه اعتبار سنجی صورت می گیرد، پیش بینی می شود که آینده کاری سامانه اعتبار سنجی در ایران نیز رو به سمت این سخت گیری ها رود تا به این منظور بتوان ملاک ها و معیارها مختلف زیادی را در روند اعتبارسنجی افراد مختلف حقیقی و حقوقی در نظر گرفت. ایجاد این معیارهای ریزبینانه اطمینان حاصل بانک ها و نهادها را از میزان وفاداری مشتریان خویش به خودشان منضبط تر می کنند. بنابراین اگر بخواهیم آینده کاری سامانه اعتبار سنجی در ایران را به نوعی پیش بینی کنیم؛ در ابتدا لازم می آید که نگاهی به معیارهای حال حاضر این سامانه ها در ایران و در کشورهای توسعه یافته بیندازیم و پس از آن کم کاری ها و کاستی های سامانه اعتبارسنجی را در کشور خودمان با توجه به قیاس قرار دادن این سامانه ها مورد ارزیابی و سنجش قرار دهیم. در ادامه به این مسائل دقیق تر پرداخته می شود.

سامانه اعتبار سنجی( سایت اعتبار سنجی ) در ایران در حال حاضر

در حال حاضر سامانه اعتبار سنجی در ایران برای رتبه بندی افراد حقیقی و حقوقی به ملاک هایی از جمله: پرداخت اقساط وام های خود به بانک ها، نحوه قراردادهای معاملاتی این افراد وجودو یا عدم وجود چک برگشتی در شبکه بانکی ، ضمانتهایی که شخص برای افراد و شرکتها انجام داده است و... متمرکز هستند. و پیش بینی می شود در آینده ای نه چندان دور به این ملاک ها افزوده شود و جریمه موتور سیکلت و ماشین و حتی چگونگی پرداخت آن در چه ساعت و زمانی به طور دقیق تر لحاظ گردد. تا به این منظور بتوان خوش حساب بودن و یا بدحساب بودن افراد حقیقی و حقوقی را بر حسب فاکتورهای ریزبینانه تری مورد سنجش و ارزیابی قرار داد. این در حالی است که هم اکنون کسی ارزش سامانه های اعتبارسنجی در ایران را کتمان نمی کند ولی با این حال به طور قطع به یقین نیز نمی توان به میزان رتبه بندی افراد حقیقی و حقوقی تکیه کرد. به این منظور که کسی که رتبه اعتباری خوبی دارد، ممکن است به یکباره نسبت به پرداخت بدهی های خود غفلت ورزیده و برعکس کسی که رتبه اعتباری چندان مناسب و مطلوبی ندارد، ممکن است در بازپرداخت بدهی های خود میزان وفاداری و التزام خویش را به بانک ها و سایر موسسات نشان دهد. بنابراین علاوه بر رتبه بایستی به فاکتورهای دیگری نیز توجه گردد. در این بین اگر سیستم سامانه های اعتبارسنجی کمی سخت گیرانه تر عمل کنند، آمارهای دقیق تری استنتاج می شود که می توان با اطمینان حاصل نمودن بیشتری به فردی از میان افراد حقیقی و حقوقی تسهیلات مختلفی را بخشید. ( فرم اعتبار سنجی – سایت اعتبار سنجی )

در حال مقوله اعتبار سنجی بانکی توسط سامانه اعتبارسنجی در ایران برخلاف کشورهای اروپایی در ابتدای راه خود قرارداشته و رفته رفته رجوع اعتبار دهندگان به به این سامانه در چند سال آینده رو به افزایش خواهد داشت . فرهنگ ایجاد شفافیت مالی در زمان معاملات به سرعت در ایران رو به افزایش بوده لذا پیش بینی می شود که کاربران این سامانه روزبه روز به شدت افزایش یابد.

www.icescoring.com